Psychologie?
De rol die psychologie speelt binnen het traden is voor een trader vaak moeilijk te bevatten. Het is niet iets wat je objectief met harde feiten kunt vastpakken, en voor ieder individu krijgt het een andere invulling. Het is zeker voor de beginnende trader een nogal vaag begrip, en iets wat we niet kunnen of willen begrijpen laten we dan ook maar links liggen. Waarom zouden we immers tijd spenderen aan iets wat vaag is, terwijl we directe feedback in de vorm van resultaat kunnen krijgen uit een trading systeem, een indicator, of een signal copy service? Het is dit streven naar korte termijn resultaat dat ons doet zoeken naar een heilige graal, en wellicht het belangrijkste aspect achterwege laat.
Waarom is het dat de absolute top binnen hedge funds meer en meer tijd en geld steken in mindfulness, inclusief meditatie voor haar werknemers? Neem alleen al Bridgewater hedge fund manager Ray Dalio, die beweert dat het overgrote deel van zijn succes te danken is aan deze meditatie.
Nu hoeven we natuurlijk niet met zijn allen meteen het bos in te trekken en daar als traders met elkaar in kringen te mediteren. Nee, maar we kunnen wel een eerste stap maken naar het inzien wat voor rol psychologie heeft binnen de trading keuzes die we op dagbasis maken, en de koppeling tussen je persoonlijkheid en corresponderende tradingstijl. We kunnen zelfs praktische hulpmiddelen toevoegen aan onze strategie en/of systeem, ter ondersteuning op ons karakter en emoties.
Het hoofdstuk zal eerst enkele valkuilen van beginnende traders uitlichten. Het hoofdstuk zal daarna aan de hand van 3 lessen uitleggen met wat voor emoties traders doorgaans te maken krijgen, hoe deze invloed hebben op het resultaat, en welke praktische hulpmiddelen kunnen worden ingezet om bepaalde negatieve emoties tegen te gaan.
Valkuil 1 : blind vertrouwen in “experts”
Als startende trader probeer je de nodige kennis op te doen vanuit forums, experts, boeken. We zijn aangeleerd om te vertrouwen op de expertise van iemand anders wanneer we een nieuwe job of hobby starten. Het probleem hierbij is dat statistieken aangeven dat meer dan 80% geld verliest met forex. Dit betekend dus automatisch dat een hoop van deze bronnen niet zo legitiem zijn als dat ze in eerste instantie lijken.
Persoonlijk heb ik de eerste jaren hier ook mee te maken gehad, van verkeerd advies rondom broker keuzes, tot spectaculaire strategieën die enkel kostbare tijd verspilden. Gelukkig heb ik destijds nergens geld in gestoken, want met de tijd kom je er achter dat het overgrote deel van forex content op het internet één grote marketingstunt betreft. Dit neemt niet weg dat er wel degelijk legitieme, eerlijke bronnen te vinden zijn op het internet. Wees hier echter zeer kritisch mee.
Advies 1: wees zo snel mogelijk onafhankelijk
Belangrijker is naar mijn mening om gaandeweg zelf een beeld te krijgen hoe de markt werkt, prijzen bewegen, en wat voor type hulpmiddelen je hiervoor kunt inzetten. Je kunt hiervoor uiteraard een aantal objectieve bronnen gebruiken, maar beperk het aantal meningen of resultaten van anderen. Ja, wees ook kritisch op onze website! 😉
Het mooie aan het handelen binnen onder andere forex is dat de beschikbare opties voor het uitdiepen van je eigen persoonlijke strategie vrijwel oneindig zijn. Voor iedere constatering in de markt is wel een op-maat gemaakte oplossing beschikbaar. Wees creatief en vertrouw op je eigen analyse!
Valkuil 2 : de zoektocht naar een heilige graal
Dit is waarschijnlijk de meest bekende valkuil van startende traders. Van nature willen we snel resultaat, en we worden zo ook geconditioneerd door alle marketing gericht op forex. Kijk daarnaast naar The Wolf of Wall Street of elke willekeurige trading serie/film waarin miljoenen orders worden geplaatst achter een bureau met 20 schermen. Veruit de meeste startende traders zien traden als een spectaculaire business, waar een behoorlijk inkomen toch wel de boventoon voert. Een heilige graal kan hiervoor zorgen. Een heilige graal is een systeem waarin verliezen niet bestaan, en je dus binnen no-time binnen bent. Ik ben hier eerlijk over, maar ook ik heb hier een lange tijd mee gekampt. Het leek ook mij fantastisch om binnen de kortste keren financieel onafhankelijk te zijn.
Veruit het grootste probleem dat dit veroorzaakt zijn de oneindige mogelijkheden die je kunt toepassen binnen forex. Waar we deze binnen advies 1 zagen als een voordeel, kan dit wel degelijk een nadeel zijn bij verkeerd gebruik. Hiermee bedoel ik dat een strategie of systeem eigenlijk nooit af is, het kan altijd “beter”. Dit streven naar optimalisatie van een systeem komt voornamelijk naar voren na verliesgevende trades. De ene persoon gaat makkelijker met verliezen om dan de andere. Het zijn de gevoelige traders die extra vatbaar zijn voor deze valkuil, en als een nomade continu systeemverbeteringen willen doorvoeren, dan wel het complete systeem frequent in de prullenbak gooien.
Die continue zoektocht naar een heilige graal en optimalisatie moet stoppen wil je als trader verder komen. Binnen onderstaand advies zijn een paar methoden opgenomen die kunnen helpen bij het vertrouwen bouwen in je huidige systeem. Het uitgangspunt is dat je bij beide hard op papier moet krijgen of iets werkt, of juist niet. Een paar verliesgevende trades horen jouw beslissing hier niet in te sturen.
Advies 2: Backtest en/of genereer een sample en documenteer resultaten
Er zijn verschillende manieren om op een objectieve manier een beter zicht te krijgen in je huidige systeem of strategie. Pas nadat je gegevens gebaseerd op feiten over een aantal trades hebt, kun je bepalen of een systeem werkt, of het toch beter kan verwerpen. Een bekende methode om op een objectieve manier te achterhalen of een simpele strategie werkt is een zogenaamde backtest. Persoonlijk heb ik echter erg baat gehad bij een simpele documentatie van resultaten.
Allereerst meer over een backtest. Een backtest kun je via onder andere het Metatrader platform uitvoeren op strategieën met een simpele enkele conditie. Een voorbeeld zijn resultaten bij een conditie waarbij een moving average een andere moving average doorbreekt, ofwel moving average crossover. Het backtesten is echter niet mogelijk zodra een groot deel van je strategie bestaat uit input van de gebruiker. Hiermee bedoel ik dat het onmogelijk is fundamentele en technische analyses door te voeren in een geautomatiseerde backtest, tenzij je bewegingen zelf observeert in het verleden. Dit laatste wordt sterk afgeraden omdat je hier te maken hebt met een grote mate van subjectiviteit/emoties.
Een tweede manier om te weten of je systeem werkt is via de vastlegging van resultaten en contexten waarin de resultaten zich per trade voort deden. Je staat nog versteld op hoeveel verschillende manieren je resultaten kunt analyseren via bijvoorbeeld Excel. Bij data invoer kun je denken aan trade attributen zoals winst/verlies en afstanden in pips, maar ook aan dagen, tijden en volatiliteit waarin de trade plaatsvond.
Het belangrijkste is dat er een groot aantal trades aanwezig zijn die volledig onder dezelfde gedefinieerde voorwaarden zijn ontstaan. Je kunt dus geen enkel aspect veranderen aan je systeem terwijl je dit aantal (sample) aan het genereren bent. Het is daarom slim om al deze voorwaarden op voorhand in hetzelfde, of ander document vast te leggen. Het grote voordeel is dat je door documentatie mogelijk patronen gaat zien in je historische trades. Niet alleen kwa winstgevendheid, maar ook in activiteit. Op welke dagen heb je bijvoorbeeld de meeste trades, en waar staat dit in verband mee? Analyse van huidige trades is in eerste instantie belangrijker dan het zoeken naar een nieuw hulpmiddel.
Valkuil 3 : obsessie met een grafiek en resultaat
Het is als trader zeer makkelijk om geobsedeerd te raken door wat er allemaal afspeelt op je scherm. We zijn een ster om overal patronen in te zien, en daarmee kansen te vinden. Het gevaar is echter als je verstrengeld raakt in een grafiek en gekluisterd aan je scherm trades probeert te forceren. Veel beginnende traders zijn van het type scalpers, wat zoveel betekend dat veel trades binnen een kort tijdsbestek worden geopend en gesloten. Dit voelt erg fijn en spectaculair, je krijgt namelijk snel feedback op de energie die jij erin steekt.
Hoewel intensief traden met flink wat schermtijd voor sommigen kan werken, zie ik dit bij beginners vooral als een valkuil. Het enige voordeel is dat je door schermtijd ziet hoe de markt beweegt, en hier en daar wat fundamenteel nieuws meekrijgt. Meer schermtijd staat echter niet 1 op 1 met meer winst, in tegendeel. Meer schermtijd betekend ook meer kans op emoties, wat kan resulteren in het teveel plaatsen van trades (overtrading), of revenge trading (wraak op verlies).
Advies 3: periodieke sessies
Wat veel efficiënter en rustiger werkt zijn vaste trading sessies die je voor jezelf inplant. Mits je overige werkzaamheden het toelaten kan je er bijvoorbeeld voor kiezen tijdens de opening van Londen een uur of twee te traden, of in voorgaande avond alle orders voor komende dag te plaatsen.
Het voordeel van trading sessies tegenover sporadisch traden, dan wel het continu staren naar je scherm, is dat je hoofd leeg is, waarmee je neutraal aan een sessie kan beginnen. Uiteindelijk zie je zaken hierdoor veel objectiever en bouw je een stuk rust in, nou net twee aspecten die zeer belangrijk zijn voor een consistent positief resultaat.
